Yıkılmış Ev

Ev, içinde insanların yaşadığı, çevresi duvarlarla çevrili, odalara bölünmüş, kendine ait çatısı ve bazen de bahçesi olan ahşap, toprak veya betonarme yapılara verilen bir isimdir. Ancak ne yazık ki herkesin bu tanımda bahsedildiği gibi bir evi olmayabiliyor. Özellikle de çatışma bölgelerinde veya bir tür afet yaşanan bölgelerde evlerin genellikle "yıkılmış ev" olduğunu söylemek mümkün. Diğer taraftan yıkılmış ev kavramı gecekondulaşma ve kentleşme ile ilgili bir olgu olarak yaşanıyor Türkiye'de.

Gecekondu ve yıkım

1950lerde kırsal alandan kentsel alana göç ile ortaya çıkan bir barınma olgusu olarak ortaya çıkan gecekondu, hem kentsel dokuyu anlama hem kentsel direnişleri anlamak için çokça başvurulan ve üzerine bol kaynak bulunan bir olgudur.

En önemli kentsel direnişler Türkiye'de gecekondularda yapılan ev yıkımlarına karşı özellikle de kadınların ön planda olduğu direnişlerdir. Gecekondu yıkımları sırasında evsiz kalan insanların barınma sorunları yıllardır halledilemeyen sorunlardandır.

Kentsel Dönüşüm ve hafızasız evler

Kentsel dönüşüm, kent alanlarındaki sosyal ayrışmanın somutlaşması olarak ortaya çıkıyor. Kapitalist kentleşmenin bir ürünü olarak, suç ile bağdaştırılan "çöküntü alanları" adı verilen mahallelerin "kente kazandırılması" çerçevesinde meşrulaştırılan bu ayrışma ile, kent merkezleri ortasınıflaştırılırken, farklı sosyal sınıfların birarada yaşaması önlenerek, kent merkezleri tek bir sosyal sınıfın kullanımına tahsis eidlmektedir.

Yıkılmış ev sorunu sadece alt sınıflarda yaşanmıyor. Günümüzde kentsel dönüşüm adı altında depreme dayanıklı yapılmadığı gerekçesi ile ortasınıfların da evleri yıkılarak, yeni mevzuata uygun, "depreme dayanıklı" binalar inşa ediliyor. Genellikle müteahhitlere ve inşaat firmalarına kat karşılığı, mülk sahiplerince emanet edilen apartmanlar yıkılıp, yerlerine onun iki katı yüksekliğinde binalar inşa eidlirken kentlerin çehresi tamamen değişiyor. Ev hafızası, mahalle hafızası kalmayan kentliler, yeni yüksek binalarla çevrili, çocukluklarının hiçbir anısının kalmadığı mahallelerde yaşamaya devam ediyorlar.

Türkiye'de yıkılmış ev denince ilk olarak "boşaltılmış köyler, çatışmalar sonrası yıkılmış yerleşim birimleri ve depremde yıkılmış evler" akla geliyor.

Çatışmalar ve Deprem

Türkiye'nin özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde çok sayıda yerleşim birimi ve binlerce köy yaşanan çatışmalar nedeniyle yakılmış, yıkılmış ve boşaltılmıştır.

Cizre'de Çatışmalar Sonucu Yıkılmış Bir Ev

Yaşanan depremler ise ülkenin doğusundan batısına hemen her bölgesinde yıkılmış evler ortaya çıkarmıştır. En büyük yıkım Marmara Depremi ile yaşanmıştır.

17 Ağustos 1999 Marmara Depremi Sonrası Oluşan Yıkım